Czy warunkiem zachowania uprawnienia do stosowania zerowej stawki akcyzy może być przesyłanie komunikatów do samego siebie?
Taka konkluzja wynika ze stanowiska Dyrektora KIS. Według interpretacji 0111-KDIB3-3.4013.255.2021.2.MK z 5 stycznia 2022 r. bezwzględnym warunkiem zachowania prawa do preferencji jest stosowanie elektronicznego dokumentu dostawy e-DD, nawet w sytuacji gdy de facto nie dochodzi do przemieszczenia wyrobów akcyzowych.
Na szczęście, tak skrajnie formalistyczne podejście do obowiązków dokumentacyjnych nie zostało zaakceptowane przez sądy administracyjne.
Ważne: Uchylenie przez sąd kontrowersyjnej interpretacji Dyrektora KIS nie rozstrzyga definitywnie kwestii obowiązków związanych ze zużywaniem wyrobów objętych zerową stawką akcyzy przez podmiot, który wcześniej dokonał WNT tych wyrobów.
Ważne: Przedsiębiorcy występujący w podwójnej roli: zarejestrowanego odbiorcy i zużywającego podmiotu gospodarczego powinni śledzić dalsze stanowisko organów podatkowych. Niedopełnienie obowiązków, nawet jeśli wydają się one całkowicie zbędne może bowiem skutkować poważnymi konsekwencjami finansowymi.
Sporne zagadnienie dotyczyło sytuacji w której firma nabywająca w ramach WNT wyroby energetyczne w procedurze zawieszonej akcyzy zużywała następnie te wyroby do produkcji kosmetyków, czyli na cele uprawniające do zastosowania zerowej stawki akcyzy. Przywołując treść przepisów ustawy akcyzowej Dyrektor KIS stwierdził, że stosowanie preferencji możliwe jest wyłącznie w przypadku nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów energetycznych przez zarejestrowanego odbiorcę w celu dostarczenia ich do zużywającego podmiotu gospodarczego i przemieszczenia do tego podmiotu na podstawie elektronicznego dokumentu dostawy e-DD.
Zdaniem organu fakt, że jeden przedsiębiorca występuje w obu rolach i statusach akcyzowych tzn. jest równocześnie zarejestrowanym odbiorcą i zużywającym podmiotem gospodarczym nie zwalnia go z obowiązku dopełnienia warunku zastosowania preferencji polegającego na stosowaniu e-DD. Niewystarczające okazały się również wyjaśnienia, że w opisanej sytuacji nie dochodzi do przemieszczenia wyrobów akcyzowych na terytorium kraju, a co najwyżej ma miejsce przesunięcie towaru w obrębie jednego zakładu produkcyjnego.
Zgodnie z zaleceniem Dyrektora KIS przedsiębiorca chcąc skorzystać z preferencyjnej stawki akcyzy powinien udokumentować „wewnątrzzakładową” dostawę, co sprawdzałoby się do przesłania komunikatu e-DD, a następnie elektronicznego potwierdzenia samemu sobie odbioru wyrobów.
Interpretacja ta została uchylona przez wojewódzki sąd administracyjny, a skarga Dyrektora KIS oddalona przez NSA (I FSK 66/23).
Sąd zakwestionował ściśle literalną interpretację przepisów i wyjaśnił, że obowiązki dokumentacyjne takie jak potwierdzanie przemieszczenia towaru mają charakter instrumentalny i służą jedynie umożliwieniu organom podatkowym monitorowania przeznaczenia wyrobów na kolejnych etapach obrotu.
Zdaniem sądu konieczność spełnienia obowiązków dokumentacyjnych w sytuacji, gdy w ogóle nie dochodzi do dostawy ani przemieszczenia towaru jest zbędna i sprzeczna z zasadą proporcjonalności.
Krajowe warunki stosowania zwolnień i preferencji akcyzowych nie należą do najłagodniejszych. Dodatkowo, rygorystyczna interpretacja przepisów przez organy podatkowe sprawia, że obowiązki wymagane do zachowania preferencji niebezpiecznie zbliżają się do granic absurdu. Należy mieć nadzieję, że racjonalna ocena sądu w kwestii raportowania samemu sobie nieistniejących przemieszczeń przyczyni się do zmiany budzących wątpliwości przepisów lub przynajmniej upowszechni się w praktyce organów podatkowych.
