Elementy metafizyki i alchemii w akcyzie. Czy dodatki do paliw stają się paliwem?
Od kliku lat toczy się spór pomiędzy przedsiębiorcami a Dyrektorem KIS dotyczący obowiązków związanych z obrotem dodatkami i domieszkami do paliw silnikowych. Pomimo niepowodzeń w sporach sądowych Dyrektor KIS nie rezygnuje ze swojego stanowiska, które wiąże się z nałożeniem na podatników dodatkowych obowiązków i ograniczeń.
Ważne: Pomimo, że sądy administracyjne potwierdzają korzystne dla podatników stanowisko zgodnie z którym dodatki do paliw nie mieszczą się w akcyzowej definicji paliw silnikowych spór w zakresie obowiązków związanych z obrotem tymi wyrobami wydaje się być w dalszym ciągu otwarty.
Ważne: Od definitywnego rozstrzygnięcia wątpliwości zależy, czy poza podatkiem akcyzowym dodatki do paliw objęte są również obowiązkiem rozliczania opłaty paliwowej.
Ważne: Stanowisko organów podatkowych szczególnie uważnie powinni śledzić przedsiębiorcy nabywający dodatki do paliw z innych krajów UE, gdyż czynności te według interpretacji Dyrektora KIS podlegają mechanizmowi przyspieszonego rozliczania VAT i obowiązkowi składania deklaracji VAT-14.
Czy dodatki do paliw mieszczą się w definicji paliw silnikowych?
Środki dodawane do paliw silnikowych klasyfikowane do kodów CN 3811 11 10, 3811 11 90, 3811 19 00, 3811 90 00 są objęte systemem zharmonizowanej akcyzy na terytorium całej Unii Europejskiej. Bezsprzecznie są to produkty zaliczane do wyrobów akcyzowych oraz wyrobów energetycznych w rozumieniu krajowych przepisów akcyzowych.
Wątpliwości dotyczące stawki akcyzy dla dodatków do paliw zostały również definitywne rozstrzygnięte, choć w tym przypadku nie obyło się bez pomocy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Zgodnie z orzecznictwem TSUE wyroby te powinny być opodatkowane stawką akcyzy stosowaną dla paliwa do którego są dodawane.
Nierozstrzygnięty pozostaje spór dotyczący tego, czy dodatki do paliw mieszczą się w definicji paliw silnikowych określonej w art. 86 ust. 2 ustawy akcyzowej. Zgodnie z tą definicją paliwami silnikowymi są wyroby energetyczne przeznaczone do użycia, oferowane na sprzedaż lub używane do napędu silników spalinowych.
Przedsiębiorcy z branży paliwowej argumentują, że dodatki i domieszki dodawane są paliw wyłącznie w celu poprawy ich właściwości oraz parametrów np. smarowych, myjących czy antykorozyjnych. Dodatki, ze względu na swoje właściwości nie są i nie mogą być wykorzystywane jako samoistne paliwa silnikowe, a zatankowanie tych wyrobów w czystej formie skutkowałoby natychmiastowym unieruchomieniem pojazdu.
Argumentacja ta uzyskała akceptację Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyrokach z 2021 roku (I GSK 110/18, I GSK 128/18) uchylił interpretacje indywidulane stwierdzając, że dodatki do paliw stanowią odrębną od paliw silnikowych kategorię wyrobów akcyzowych.
Niezrażony początkowymi niepowodzeniami w sporach sądowych Dyrektor KIS wydając kolejne interpretacje (m.in.: 0111-KDIB3-3.4013.287.2023.2.MAZ z 23 grudnia 2023 r., 0111-KDIB3-3.4013.203.2022.2.MK z 2 listopada 2022 r.) podtrzymuje swoje wcześniejsze stanowisko zgodnie z którym dodatki do paliw z chwilą przeznaczenia ich do dodania do paliw silnikowych same stają się paliwem silnikowym.
W ocenie organu, skoro dodatki są spalane razem z paliwem, mieszczą się w definicji paliw silnikowych zawartej w art. 86 ust. 2 ustawy akcyzowej.
Definicja paliw silnikowych w przepisach podatkowych i okołopodatkowych
W związku z rozstrzygnięciem TSUE w zakresie stawki akcyzy mogłoby się wydawać, że spór dotyczący zasadności traktowania dodatków do paliw jako paliw silnikowych w rozumieniu przepisów akcyzowych jest sporem czysto akademickim i nie ma bezpośredniego przełożenia na konsekwencje finansowe w podatku akcyzowym.
Niemniej, akcyzowa definicja paliw silnikowych wykorzystywana jest również w innych przepisach podatkowych i okołopodatkowych.
Rozstrzygnięcie sporu ma bezpośredni wpływ na obowiązki związane z rozliczaniem opłaty paliwowej określone w ustawie o autostradach. Dodatki do paliw nie zostały wymienione wprost jako wyroby objęte opłatą paliwową. Opłacie tej podlegają jednak paliwa silnikowe rozumiane jako wyroby przeznaczone do użycia, oferowane na sprzedaż lub używane do napędu silników spalinowych.
Przepisy tzw. pakietu paliwowego wprowadziły również dodatkowe obwiązki związane wewnątrzwspólnotowym nabywaniem paliw silnikowych do ustawy o VAT. Na podstawie art. 103 ust. 5a ustawy wewnątrzwspólnotowe nabycia paliw objęte zostały mechanizmem przyspieszonej zapłaty podatku VAT i składania deklaracji VAT-14, a katalog wyrobów podlegających takim rozliczeniom wprost odwołuje się do akcyzowej definicji paliw silnikowych.
Uznanie dodatków za paliwa silnikowe skutkuje także zakazem nabywania wewnątrzwspólnotowego na rzecz innego podmiotu poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy.
Jak się okazuje, rozstrzygnięcie nieco filozoficznego zagadnienia, czy środki poprawiające parametry paliwa same stają się paliwem, czy też pozostają dodatkami do paliwa ma swoje wymierne konsekwencje podatkowe. Od ostatecznego rozstrzygnięcia sporu zależy, czy na przedsiębiorcach uczestniczących w obrocie tymi wyrobami ciążą dodatkowe obowiązki i ograniczenia.
